De onderorde van de Sluipwespen (Parasitica) bestaat in Nederland uit zo’n 4.000 soorten. Sluipwespen hebben een smalle wespentaille, heldere vleugels met een pterostigma (vlekje langs de rand) en lange antennes. De vrouwtjes hebben geen angel maar een legboor. Daarmee leggen ze hun eitjes in of op een prooi, zoals rupsen of poppen van vlinders.

Gewone sluipwespen

De familie van de Gewone sluipwespen (Ichneumonidae) bestaat in Nederland uit bijna 1.500 soorten. Er zijn veel soorten sluipwespen, die vaak erg op elkaar lijken. Het is daarom mogelijk dat sommige soorten op deze pagina een verkeerde naam hebben gekregen.

Onderfamilie Anomaloninae

Sluipwespen uit de onderfamilie Anomaloninae zijn slanke wespen die meestal zwart of bruin van kleur zijn met rode en gele delen. Een belangrijk kenmerk van soorten uit de Anomaloninae onderfamilie is het het visnetpatroon op het propodeum (aan de achterkant van de borst).

Onderstaande betreft waarschijnlijk een soort uit de Anomaloninae onderfamilie, maar welke soort exact is mij niet bekend. Het is in ieder geval een fraaie wesp gele strepen rond de ogen en rood en geel op de poten en het achterlijf.

Onderstaande wesp is waarschijnlijk dezelfde soort als hierboven, maar dan iets minder fel gekleurd.

Genus Apechthis

Van het sluipwespen geslacht Apechthis zijn 3 soorten bekend in Nederland. Ze parasiteren onder andere op poppen van dagvlinders.

Apechthis compunctor

De Apechthis compunctor is een zwarte sluipwesp met rode poten. Op de achterschenen zijn geen witte delen te zien. De andere Apechthis soorten hebben dat wel.

Onderfamilie Cryptinae

Bij sluipwespen uit de onderfamilie Cryptinae is de exacte soort niet eenvoudig te bepalen op basis van het een foto. Het zijn kleurrijke wespen met rood, zwart en wit.

Genus Diplazon

Het genus Diplazon bevat 9 soorten.

Diplazon laetatorius

De Diplazon laetatorius is een zwarte sluipwesp met witte delen op de borst. De poten zijn rood met wit en zwart. Hij parasiteert op zweefvliegen.

Vermoedelijk zijn onderstaande wespen ook de Diplazon laetatorius.

Genus Ephialtes

Het genus Ephialtes bevat één soort in Nederland.

Ephialtes Manifestor

De legboor is ongeveer 1,4x de lengte van de rest van het lichaam (15 – 25 mm). Het eerste achterlijfsegment is niet smal en de poten zijn grotendeels oranjerood. Lijkt op de Stenarella domator, maar die heeft een dun eerste achterlijfsegment.

Genus Gelis

Er zijn 26 sluipwespen in het geslacht Gelis.

Gelis spec.

Onderstaande sluipwesp behoort waarschijnlijk ook tot het geslacht Gelis. Bijzonder is dat de vrouwtjes geen vleugels hebben. Meestal zie je de vleugelloze vrouwtjes niet zo snel, omdat ze tussen de begroeiing verstopt zitten, maar deze was zo vriendelijk even tevoorschijn te komen.

Genus Ichneumon

Het geslacht Ichneumon omvat 42 soorten. Enkele daarvan staan hieronder beschreven.

Ichneumon stramentor

De Ichneumon stramentor is een grote geel met zwarte sluipwesp. De vrouwtjes hebben zwarte antennes met in het midden een wit gedeelte. De punt van het achterlijf is geel.

Mannetjes van de Ichneumon stramentor hebben volledig zwarte antennes en een zwarte achterlijfspunt. De mannetjes van deze wesp lijkt erg op die van de Ichneumon xanthorius, maar bij de Ichneumon stramentor is de heup van de achterpoten geheel zwart in plaats van geel met zwart.

Ichneumon xanthorius

De Ichneumon xanthorius is een grote geel met zwarte sluipwesp. De vrouwtjes hebben driekleurige antennes: oranje, geel, zwart.

De Ichneumon xanthorius mannetjes zijn ook geel met zwart. Hun antennes zijn geheel zwart. De mannetjes van deze wesp lijken erg op die van de Ichneumon stramentor, maar bij de Ichneumon xanthorius is de heup van de achterpoten geel met zwart in plaats van geheel zwart.

Genus Metopius

Het geslacht Metopius bevat 10 soorten in Nederland.

Metopius spec.

Sluipwespen uit het geslacht Metopius zijn grote zwarte wespen met gele banden op het achterlijf. De exacte soort is op basis van de foto niet te bepalen.

Genus Pimpla

Het genus Pimpla bestaat in Nederland uit 11 soorten.

Pimpla instigator / Pimpla rufipes

De Pimpla instigator of Pimpla rufipes is een wat grotere zwarte sluipwesp met oranje poten. De vrouwtjes herken je aan de oranje achterpoten, het formaat (1,5 cm) en de rechte legboor. Mannetjes zijn niet makkelijk te herkennen.

Genus Rhyssa

Het Genus Rhyssa bestaat in Nederland uit één soort, die hieronder staat beschreven.

Houtsluipwesp

De Houtsluipwesp (Rhyssa persuasoria) is een grote wesp, wel 3 – 4 cm groot. Samen met de legboor die nog langer is dan de wesp zelf en de lange voelsprieten ziet het er behoorlijk indrukwekkend uit. De Houtsluipwesp is zwart met witte vlekken en heeft rode poten.

De Houtsluipwesp legt eitjes bij de larven van houtwespen. Deze larven leven in naaldbomen en zitten een paar cm diep in het hout. Het kan soms wel een half uur duren, voordat de wesp de legboor diep genoeg geboord heeft om bij de larven te komen.

Genus Stenarella

Het Genus Stenarella bestaat in Nederland uit één soort, die hieronder staat beschreven.

Stenarella domator

De legboor is ongeveer 2x de lengte van de rest van het lichaam (15 mm). Het eerste achterlijfsegment is dun en de poten zijn grotendeels oranjerood. Lijkt op de Ephialtes Manifestor, maar verschilt daarvan door het dunne eerste achterlijfsegment.

Genus Stenichneumon

Het genus Stenichneumon bestaat uit 2 soorten in Nederland. Eén daarvan is hieronder beschreven.

Stenichneumon culpator

De Stenichneumon culpator is een relatief grote sluipwesp. Het achterlijf is aan de voorkant rood en aan de achterkant zwart. De poten zijn ook rood met zwart. De vrouwtjes hebben zwarte antennes met in het midden een wit gedeelte. Bij de mannetjes zijn de antennes geheel zwart.

Genus Tromatobia

Het genus Tromatobia bestaat in Nederland uit 5 soorten.

Tromatobia lineatoria

Een kleine, slanke sluipwesp van ongeveer 8 mm lang. De bovenkant van het achterlijf is rood met zwarte en de onderkant is witgeel. Rond de ogen is een gele rand te zien.

Tromatobia spec.

Een mannetje uit het geslacht Tromatobia. De exacte soort is niet bekend. Het is een kleurrijke sluipwesp met zwarte, rode, gele en witte delen. De poten zijn zwart met geel.

Perithous / Tromatobia spec.

Een mannetje uit het genus Perithous / Tromatobia spec. Een sluipwesp met een gele rand om de ogen en een lang achterlijf. De borst is rood met gele strepen en het achterlijf is zwart. De poten zijn geel met rood.

Onbekende sluipwespen

Kleine sluipwesp, die voornamelijk zwart is met lichtgekleurde poten.

Een mannetje zonder legboor, zwart met rode poten.

Mogelijk het vrouwtje van dezelfde soort, ook zwart met rode poten, maar nu met legboor.

Een klein zwart met rood sluipwespje. De poten zijn deels geel/oranje.

Nog een zwart met rode sluipwesp met geel/oranje poten.

Deze sluipwesp heeft waarschijnlijk een rupsje ontdekt die onderop de bloem zit. Met haar legboor injecteert ze eitjes in deze rups.

Een klein sluipwespje dat mogelijk net uit de pop is gekropen. De vleugels zijn nog wat verfrommeld.

Klein zwart sluipwespje.

Kleine zwarte sluipwesp met een relatief lange en robuuste legboor.

Een klein zwart sluipwespje met een deels rood achterlijf.

Zwarte sluipwesp met rode poten en een krom lopende legboor.

Mogelijk een mannetje.

Klein zwart sluipwespje.

Zwarte sluipwesp met rode poten en een relatief lange legboor.

Een kleine sluipwesp met rood, geel en zwart. De poten zijn grotendeels rood.

Schildwespen

De familie van de Schildwespen (Braconidae) bestaat uit zo’n 1.000 soorten in Nederland.

Genus Bracon

Het genus Bracon bestaat uit ongeveer 60 soorten in Nederland.

Bracon spec.

Een schildwesp uit het geslacht Bracon van een onbekende soort.

Schildwesp onbekend

Een schildwesp van een onbekende soort.