Natuur dichtbij

Veel soorten Metselbijen bouwen hun nest met vochtige aarde en hebben daar ook hun naam aan te danken. Er zijn twee geslachten Kleine metselbijen (Hoplitis) en Metselbijen (Osmia). Er vindt een discussie plaats of deze twee geslachten niet beter als één geslacht (Osmia) gezien kunnen worden, maar daarover zijn de meningen nog verdeeld.

Metselbijen verzamelen stuifmeel met een buikschuier (haren op de buik). Er zijn 9 soorten Kleine metselbijen, die allemaal zeldzaam zijn en 13 soorten Metselbijen, die op 2 soorten na zeldzaam zijn. De twee algemene soorten worden hieronder behandeld.

Blauwe metselbij

Vrouwtjes van de Blauwe metselbij (Osmia caerulescens) hebben een blauwe metaalglans en grijze haren op de kop en in de smalle haarbandjes op het achterlijf. De kop is relatief groot en de buikschuier heeft zwarte haren (op onderstaande foto’s is de buikschuier niet te zien).

De mannetjes van de Blauwe metselbij (Osmia caerulescens) hebben een mooie groengouden metaalglans met geelbruine haren op de borst en in de smalle haarbandjes op het achterlijf. De ogen zijn groen gevlekt.

De mannetjes van de Blauwe metselbij lijken sterk op de mannetjes van de Kauwende metselbij (Osmia leaiana) en de Zwartbronzen houtmetselbij (Osmia niveata). Omdat deze soorten vrij zeldzaam zijn en bijna nooit in de noordelijke helft van Nederland worden gezien, is het waarschijnlijker dat op onderstaande foto’s de Blauwe metselbij te zien is.

Rosse metselbij

De Rosse metselbij (Osmia bicornis) is een algemeen voorkomende bij in heel Nederland.

De vrouwtjes van de Rosse metselbij hebben zwarte haren op de kop, bruingrijze haren op de borst en oranjebruine haren op het voorste deel van het achterlijf. Het laatste deel van het achterlijf is zwart behaard. Hiermee onderscheidt de Rosse metselbij zich van de Gehoornde metselbij (Osmia cornuta). Bij deze bij zijn alle achterlijfsegmenten rossig behaard. Net als bij de Gehoornde metselbij hebben de vrouwtjes van de Rosse metselbij twee hoorntjes aan de voorkant van de kop. De buikschuier is oranjerood.

De Rosse metselbij is een veel geziene gast bij insectenhotels. Hier is de bij te zien, terwijl ze bezig is met het bouwen van een nest. Vooral de rietstengels en het bamboe met de wat grotere diameters (6 – 8 mm) zijn populair.

Hier komt een Rosse metselbij aangevlogen met een bolletje klei voor het nest.

Het nest is gereed. Veel nesten zijn later weer geplunderd door de mezen, maar omdat er meerdere nestcellen achter elkaar liggen, zullen er ook nog wel voldoende bijen overleven.

De Rosse metselbij heeft de reputatie dat ze erg creatief zijn bij het vinden van geschikte plekken voor het maken van een nest. Zo kwam ik een nest tegen in een holle ruimte van de droogmolen. Deze is op onderstaande foto te zien.

De mannetjes van de Rosse metselbij hebben witte haren op de voorkant van de kop, bruingrijze haren op de borst en een oranjebruine haren op het voorste deel van het achterlijf. Het laatste deel van het achterlijf is zwart behaard. Ze hebben geen buikschuier en geen hoorntjes op de kop. Daarnaast zijn ze te herkennen aan de antennen, die veel langer zijn dan bij de vrouwtjes.

Meer Bijen en hommels

Bekijk ook andere bijen en hommels.