Natuur dichtbij

Hommels (Bombus) zijn ook bijen. Ze zijn relatief groot en hebben dichte wollige beharing. In Nederland zijn er 29 soorten, waarvan er 16 zeldzaam zijn. Veel soorten zijn sociaal en leven in groepen. Zij maken een nest waar een koningin en werksters voor de eitjes en larven zorgen. Daarnaast zijn er parasitaire soorten, de zogenaamde koekoekshommels, die hun eitjes in het nest van andere hommels leggen.

Aardhommel groep

De Aardhommel (Bombus terrestris) is een grote zwart behaarde hommel met een gele band vooraan het borststuk en halverwege het achterlijf. Het uiteinde van het achterlijf is wit. Vrouwtjes hebben een smalle bruingele band vooraan het borststuk. Bij de mannetjes is deze band breder en geler.

De hommels met een brede en meer gele band lijken sterk op andere hommelsoorten, zoals de Veldhommel (Bombus lucorum) en de zeldzame Grote veldhommel (Bombus magnus) of de zeldzame Wilgenhommel (Bombus cryptarum). Men spreekt bij deze vier soorten daarom ook wel van de Aardhommel groep. Onderstaande hommel hoort tot deze groep, maar het is niet met zekerheid vast te stellen welke soort het exact betreft.

Akkerhommel

De Akkerhommel (Bombus pascuorum) is een algemeen voorkomende hommel. De haren op de bovenkant van het borststuk zijn oranjebruin en die aan de zijkant zijn wit of grijs. Het achterlijf bestaat uit een mengeling van crèmekleurig en zwart haar en heeft een oranjebruin uiteinde.

De Akkerhommel kent verschillende kleurvarianten. Naast de hierboven beschreven kleuren, is er ook een donkere variant, waarbij het oranjebruin meer roodbruin is. Deze variant heeft een bijna zwart achterlijf met een oranjebruin uiteinde. Daarnaast is er een lichte variant, waarbij het oranjebruin meer oranjegeel of grijzig is.

Sterk gelijkende soorten zijn de zeldzame Boshommel en de zeldzame Heidehommel. Deze hebben echter geen zwarte haren op het achterlijf.

Deze vreemde hoop in kleine stukjes ‘geknipte’ bladeren kon ik eerst niet thuisbrengen. Maar toen op een bepaald moment de hoop bladeren begon te leven werd het duidelijk dat het een hommelnest was. Afgaande op de kleuren van de hommels, die eruit kropen, is het waarschijnlijk het nest van een Akkerhommel.

Gewone Koekoekshommel

De Gewone Koekoekshommel (Bombus campestris) is een parasitaire hommel, die haar eitjes voornamelijk in de nesten van de Akkerhommel legt.

De mannetjes van de Gewone Koekoekshommel zijn te herkennen aan de lichtgele beharing net achter de kop, achteraan het borststuk en aan het uiteinde van het achterlijf. Er is geen andere hommelsoort die zo lichtgekleurd is. Vrouwtjes hebben een meer goudgele beharing. Mannetjes kunnen ook donkerder behaard zijn en zijn dan lastiger te herkennen.

Boomhommel

De Boomhommel (Bombus hypnorum) heeft een oranjebruin borststuk en een zwart achterlijf met een wit uiteinde. Met deze kleurcombinatie is de boomhommel goed te herkennen. Er zijn echter ook boomhommels met bijna zwart borststuk. Mannetjes hebben bruine haren op de kop.

Hieronder is een werkster te zien. Deze zijn vrij klein, ongeveer 11 mm.

Steenhommel

De vrouwtjes van de Steenhommel (Bombus lapidarius) zijn volledig zwart met een oranjerood uiteinde van het achterlijf. Een goed te herkennen soort. De koningin van de zeldzame Grashommel lijkt erop, maar die heeft ook oranje op de achterpoten.

De mannetjes zijn variabel gekleurd en zijn lastiger te herkennen. Ze hebben een (lichte) oranjerode achterlijfspunt en verder een geel behaarde kop, een gele kraag vooraan het borststuk en een gele band vooraan het achterlijf. De mannetjes van de Steenhommel lijken op die van de Weidehommel. De Weidehommel heeft een bredere gele band op het borststuk.

Weidehommel

De Weidehommel (Bombus pratorum) is een algemeen voorkomende hommel, die in heel Nederland voorkomt.

De vrouwtjes hebben een zwart behaarde kop. De laatste drie segmenten van het achterlijf zijn oranjerood en de voorkant van het borststuk en de voorkant van het achterlijf is geel. Deze gele banden zijn soms minder goed zichtbaar en kunnen ook ontbreken. De rest van het achterlijf is zwart behaard.

Bij de Weidehommel mannetjes is de kop en het borststuk geel behaard. De laatste drie segmenten van het achterlijf zijn oranjerood net als bij de vrouwtjes. De mannetjes van de Weidehommel lijken op die van de Steenhommel. De Steenhommel heeft een smallere gele band op het borststuk.

Meer Bijen en hommels

Bekijk ook andere bijen en hommels.