Kempense heidelibel

De Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) is zeer zeldzame libel, die slechts op een paar plaatsen in Nederland voorkomt. Oorspronkelijk werd de libel vooral in de Noord-Brabantse streek De Kempen gevonden, met name in natuurgebied De Plateaux-Hageven. In 2013 is er ook een populatie in het Overijsselse natuurpark De Weerribben-Wieden ontdekt.

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) mannetje en vrouwtje

Kempense heidelibel mannetje en vrouwtje

De Kempense heidelibel stelt hoge eisen aan zijn leefomgeving. De voortplanting gebeurt in ondiepe wateren, die in de winters droogvallen. De overwintering vindt plaats als eitje. Als in het voorjaar het waterpeil weer toeneemt, komen de eitjes uit. Alleen in ondiep water, dat snel opwarmt, kunnen de larven zich goed ontwikkelen. In juli en augustus vliegt de libel uit.

Mannetje

Mannetjes van de Kempense heidelibel zijn oranjerood met zwarte poten. Vooral aan de losse gelijkvormige zwarte vlekjes aan de zijkant van het achterlijf is de libel te herkennen.

Herkenning Kempense heidelibel mannetje:

  • Kleur: de onderkant achterlijf is geel en de bovenkant oranjerood (bij jonge mannetjes oranjegeel)
  • Ogen: bruine bovenkant en groene onderkant
  • Borststuk: lichtgeel met zwarte strepen
  • Achterlijf: beetje afgeplat, langs de zijkant staan geïsoleerde zwarte druppelvormige of driehoekige vlekjes, die niet verbonden met het zwart aan de onderkant
    (bij de Bloedrode heidelibel hebben de zwarte vlekjes een variabele vorm en zijn ze verbonden met het zwart aan de onderkant)
  • Poten: zwart
    (de Bruinrode heidelibel en Steenrode heidelibel hebben zwarte poten met lichte strepen)
  • Vleugels: oranje gloed, voorrandader is lichtgekleurd (geel tot oranjebruin)
    (de Bloedrode heidelibel heeft een zwarte voorrandader)
  • Pterostigma (vlekje in de vleugels): groot, lichte kleur met zwarte randaders

Onderstaande foto’s zijn gemaakt in het Woldlakebos in het Overijsselse natuurpark De Weerribben-Wieden. De Kempense heidelibel heeft daar een ideaal leefgebied gevonden en het kost dan ook weinig moeite ze daar te ontdekken.

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) mannetje

Kempense heidelibel mannetje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) mannetje

Kempense heidelibel mannetje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) mannetje

Kempense heidelibel mannetje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) mannetje

Kempense heidelibel mannetje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) mannetje

Kempense heidelibel mannetje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) mannetje

Kempense heidelibel mannetje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) mannetje

Kempense heidelibel mannetje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) mannetje

Kempense heidelibel mannetje

Jonge mannetjes zijn geel, net als de vrouwtjes. Het Pterostigma in de vleugels is dan nog licht van kleur.

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) jong mannetje

Kempense heidelibel jong mannetje

Vrouwtje

Vrouwtjes van de Kempense heidelibel zijn oranjegeel met zwarte poten. Vooral aan de losse gelijkvormige zwarte vlekjes aan de zijkant van het achterlijf is de libel te herkennen.

Herkenning Kempense heidelibel vrouwtje:

  • Kleur: onderkant achterlijf is geel en de bovenkant oranjegeel
  • Ogen: bruine bovenkant en groene onderkant
  • Borststuk: geel met zwarte strepen
  • Achterlijf: langs de zijkant staan geïsoleerde zwarte druppelvormige of driehoekige vlekjes, die niet verbonden met het zwart aan de onderkant
    (bij de Bloedrode heidelibel hebben de zwarte vlekjes een variabele vorm en zijn ze verbonden met het zwart aan de onderkant)
  • Poten: zwart
    (de Bruinrode heidelibel en Steenrode heidelibel hebben zwarte poten met lichte strepen)
  • Vleugels: oranje gloed, voorrandader is lichtgekleurd (geel tot oranjebruin)
    (de Bloedrode heidelibel heeft een zwarte voorrandader)
  • Pterostigma (vlekje in de vleugels): groot, lichte kleur met zwarte randaders
Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) vrouwtje

Kempense heidelibel vrouwtje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) vrouwtje

Kempense heidelibel vrouwtje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) vrouwtje

Kempense heidelibel vrouwtje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) vrouwtje

Kempense heidelibel vrouwtje

Bij de jonge vrouwtjes zijn Pterostigmas in de vleugels is dan nog licht van kleur.

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) jong vrouwtje

Kempense heidelibel jong vrouwtje

Oudere vrouwtjes van de Kempense heidelibel kleuren wat meer naar bruingeel.

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) vrouwtje

Kempense heidelibel vrouwtje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) vrouwtje

Kempense heidelibel vrouwtje

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) vrouwtje

Kempense heidelibel vrouwtje

De Kempense heidelibel is een zwerver, die je ook in de wijde omgeving van zijn leefgebied kunt tegenkomen, bijvoorbeeld in het Kuinderbos, dat op zo’n 10 km van de Weerribben ligt.

Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum)

Kempense heidelibel vrouwtje

Informatie Kempense heidelibel

Latijnse naam: Sympetrum depressiusculum
Familie: korenbouten (Libellulidae)
Onderfamilie: Sympetrinae

Zeldzaamheid: zeldzaam
Lengte: 29 – 34 mm
Waar te vinden: De Kempen, Weerribben-Wieden
Vliegtijd: juli tot begin oktober (piek: augustus)
Overwinteren: 1 keer (als eitje)
Uitsluipen: juli en augustus

Engelse naam: Spotted Darter, Marshland Darter
Duitse naam: Sumpf-Heidelibelle
Franse naam: Sympétrum à corps déprimé

Meer libellen

Bekijk ook andere libellen uit de Echte libellen familie.

Platbuik (Libellula depressa) vrouwtje

Platbuik vrouwtje

Platbuik. Vrouwtjes zijn geel, hebben een breed en plat achterlijf en donkere vlekken aan de vleugelbasis.

Zeldzaamheid: algemeen
Latijnse naam: Libellula depressa
Familie: korenbouten (Libellulidae)
Onderfamilie: Libellulinae

Sierlijke witsnuitlibel (Leucorrhinia caudalis) mannetje

Sierlijke witsnuitlibel mannetje

Sierlijke witsnuitlibel mannetjes zijn zwart met blauw. De kop en de achterlijfaanhangsels zijn wit.

Zeldzaamheid: zeldzaam
Latijnse naam: Leucorrhinia caudalis
Familie: korenbouten (Libellulidae)
Onderfamilie: Leucorrhiniinae